Kanatlı İşletmelerinde Genel Biyogüvenlik Prensipleri

“Hastalığa yol açan mikroorganizmalardan korunma”Biyogüvenlik“Doğru uygulandığında, hastalığa neden olan mikroorganizmaların işletmeye girmesini ve işletmeler arasında yayılma potansiyelini azaltan bir seri manegementuygulamaları.. .”Biyogüvenlik

• İşletme değil de kanatlı açısından düşünüldüğünde,

•En önemli tehdit başka bir kanatlıolacaktır

•Bu nedenle biyogüvenlik sadece işletme etrafında bir hastalık bariyeri kurmaktan ibaret olmamaktadır

• İşletme sınırları içindeki uygulamalara da gereken önem verilmelidirİnfeksiyöz mikroorganizma tipleri

•Mortalitesiyüksek, oldukça bulaşıcıhastalıklar örn. Newcastle hastalığı (fowl pest), avianinfluenza, akut gumboro hastalığı

•Sık rastlanan mikroorganizmalar (E. coli,coccidiosis)

• İmmunosupresif etkenler (Mareks disease, CAV, Gumboro)

•Halk Sağlığı (Salmonella,Campylobacter)Hastalıkların Bulaşması

•Biyogüvenlik söz konusu olduğunda farklı etkenler farklı öncelikler gerektirmektedir

•Etkenin kanatlı vücudunda çoğaldığıorgan ve dokular ile bir kanatlıdan diğerine ya da bir bölgeden diğerine bulaşma ve yayılması arasında direkt bir ilişki bulunmaktadır.Hastalık Tipleri

•Solunum sistemi hastalıkları

•Sindirim sistemi hastalıkları

•Vertikal bulaşma

•Bölgenin etkenlekontaminasyonuSolunumsistemi hastalıkları

•Solunum kanalında yüksek konsantrasyonlarda

•+++ mukus

•Aksırık ve tıksırık ile

•Aerosollerle •örn. ND, IB, TRT, mycoplasmaSindirimsistemi (bağırsak kanalı) hastalıkları

•diyare•Dışkı ile bulaşma•örn. salmonella,campylobacter,coccidiosis, viruslarVertikalbulaşma

•damızlıklardan

•Hava kesesi veya ovidukt yoluyla infeksiyon

•yumurta kontaminasyonu

•yumurta yoluyla bulaşma

•örn. mycoplasma, salmonellaBölgenin etkenlekontaminasyonu

•Kalıcı ve dirençli mikroorganizmalar

•kontaminate altlık, ekipman, çevre•örn. ILT, Gumboro,Marek’s, CAV,  bakterilerin bir çoğu

Neden Biyogüvenlik?

1. Mortalitesi ve morbiditesi yüksek etkenlerin nedenolduğu infeksiyonlarıişletmelerden uzak tutmak e.g.Newcastle hastalığı (Fowl Pest), avianinfluenza, veya akut Gumboro hastalığı

2. Verim kayıplarına yol açan E.coli ve coccidiosis gibi sık görülen etkenlerin etkilerini azaltmakNeden Biyogüvenlik?

3. Marek, chicken anaemia veya Gumboro hastalığı gibi kanatlılarıdiğer hastalık etkenlerine karşıduyarlı kılan immunosupresifhastalık ajanlarını elimine etmek,

4. Salmonella veya Campylobacter gibi halk sağlığını tehdit eden etkenlerle olan kontaminasyonu engellemekYayılma Yolları

1.Verminörn. salmonella,pasteurella

2. Yem örn. salmonella, bazı ND suşları

3. Yabani kanatlılar örn. mycoplasmalar, ND, avianinfluenza, ?IB, ?TRT, bakteriler, endoparazitlerYayılma Yolları

4. Su örn. E. coli, salmonella,campylobacter

5. Kuluçka örn. salmonella,aspergillus, enterococcus,pseudomonas, mycoplasmalar

6. Rüzgar yoluyla örn. IB, ND, TRT, ?mycoplasmalar

7. Dışkı yoluyla örn. Gumboro, ND, salmonella, mycoplasma, viruslar16

Genel olarak bir kanatlı işletmesinde biyogüvenlik önlemleri üçana kısımdan oluşur:

• İZOLASYON :

•hayvanların birbirinden ayrı, kontrol altındaki ortamlarda  tutulmalarını kapsar. Örneğin; İşletmedeki hayvanların dışarıya çıkmasını önlemek ya da dışarıdan hayvan girişini önlemek amacıyla  tel örgüuygulaması yapılabilir.

•Dikkat edilmesi gereken diğer bir konu da; sürüiçerisindek farklı yaş gruplarındaki hayvanların birbirinden ayrı tutulmalarıdır. Örneğin, koksidiyoz hastalığının en önemli bulaşma yolu farklı yaştaki hayvanların bir arada olmalarıdır.

–Ayrıca periyodik aralıklarla yapılacak olan dezenfeksiyon işlemleri ile hastalığın kontrolümümkün hale gelir. Böylece hastalığın diğer sürülere geçme şansı yok edilmektedir.17

TRAFİK KONTROLÜ

•Çiftliğe giriş çıkışların kontrolü yanında, çiftlik içindeki iş akışı gibi konuları kapsar.18

TEMİZLİK VE DEZENFEKSİYON

•Kullanılan alet ve ekipmaların dezenfeksiyonu ile çiftlik pertsonelinin temizliği gibi konularıkapsar.19

Biyogüvenlik Uygulamaları•Diğer kanatlılardan uzak olmalı•Irmak, akarsu göl gibi su kaynaklarından uzak•avoid putting bird sonrange•Ana yollardan uzak olmalı•Altlıkişletmeden uzaklaştırılmalı•Kümeslerin etrafına beton döşenmeli•Kümes içi ve çevresinde durgun su bulunmamalı•Uygun içme suyu kullanılmalıKontrol bölgeleri -İnsanlar•Çalışanların giriş çıkışlarını kısıtla•Ziyaretçilerin girişini engelle•Bölge trafiğini kontrol et•Araçları sprey ile dezenfekte et•Yeterli koruyucu elbise bulundur•botlar•Ellerin yıkanmasına dikkat et•duşlar Kontrol bölgeleri -kanatlılar•Sağlıklı parentlerden •Sağlık kontrolu•Ölülerin ve ıskartaların uzaklaştırılmasıKontrol bölgeleri -bölge dekontaminasyonu•Etkili temizlik ve dezenfeksiyon•Sürüler arasıbekleme süresi

•işletme, iş giysisi, ekipman sağlanması•Kapalı sulama sistemi•Su sanitizasyonu•total yemleme sistemi•vermin kontrolu•Etkinlik kontrolu •Geniş spektrum özelliği gösteren etkinliği kanıtlanmış        dezenfektanlar23

GENEL KORUNMA PRENSİPLERİ

•yetiştirmede gençve yaşlılar bir arada bulundurulmamalıdır.

•hastalıklı kümesler ile temas kesilmelidir.

•hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanlar uygun şekilde imha edilmelidir.

•kümes ve çiftlik giriş çıkışları kontrol altında tutulmalıdır.

•kümese yabancıların girmesi yasaklanmalıdır.

•kümese girerken o kümese ait çizme giyilmeli ve dezenfektan madde ile dezenfekte edilmelidir.

•kümese yabani kuşların ve diğer çiftlik hayvanlarının girmesi engellenmelidir.

•kümeslerdehavalandırma,ısı,ılık,rutubet,yemlik,suluk, folluk ve metrekareye düşen hayvan sayısının yeterli olup olmadığı kontrol edilmelidir.

•uygun aralıklar ile kan testleri yaptırılarak, portörler ayıklanmalıdır.

•aşı yapılmadan  3-4 gün önce ve aşı yapıldıktan 14-21 gün sonra kan testleri yaptırılmalı ve antikor düzeyleri belirlenmelidir.

•üretim sonunda kümes ve kümes malzemelerinin dezenfeksiyonu yapılmalıdır.