LABORATUVAR YÖNTEMLERİ İLE GEBELİĞİN SAPTANMASI

KISRAK:

A-Biyolojik yöntemlerle gebeliğin saptanması:

ASCHEIM -ZONDEK-KÜST-TEST

İnsan hekimliğinde kadının gebelik sırasında idrarında yeterince açığa çıkan Choriongonadotropin (HCG) nin saptanmasında kullanılan bu test, kısraklarda da kanda var olan ve

endometrial cuplarda yapılan Serumgonadotropinlerin (PMSG) saptanmasında kullanılmaktadır.

Testin yapılabilmesi için Kısraktan 50ml kan Vena jugularisten alınır. Steril tüpteki kan sentrifüje

edilip serumu alınır (Eğer kan labortuvara gönderilecekse serum olarak gönderilmesi dayanıklılığını

arttırdığı gibi, reaksiyona girma güvenirliliğinide arttırır).

Deney sırasında buz dolabında saklanması gereken serum, dört tane 6-8 gr ağırlığındaki beyaz

farenin her birine yarım günlük aralıklarla beş kez 0,4 ml enjekte edilir. 48 saatlik dinlenmeden sonra

fareler öldürülür ve bunların ovaryumları folliküllerin büyüklüğü, kan noktaları ve corpora lutea

oluşumları yönünden incelenir.

Dört fareden her ikisinin ovaryumunda kan noktacıkları veya corpora lutea saptanırsa deney

positif olarak değerlendirilir. Yalnızca bir farede bu tip değişiklikler meydana gelirse bu bulgunun

rastlantısal olduğu kararına varmak gerekir. Büyük farelerde enjekte edilen dozun iki katına çıkarılması

gerekmektedir.

Test solüsyonu: Kan-Kan serumu, 50-25 ml

Deney süresi: 4-5 gün

Deney hayvanları: infantil fareler(kobay) veya büyük fareler; yalnızca bir kez

kullanılabilirler

Hangi günler: Gebeliğin 42. ve 120. günleri arasında

Güvenirliliği: yaklaşık %98

Ascheim-Zondek-Küst testinin bir çok modifiye edilmiş şeklinden SANTAMARINA metodu en

fazla kullanılanı olmuştur. Bu test için kısraktan yalnızca yaklaşık 10ml kan alınır, 2 saat bekletilir, daha sonra 4-6 saat 4 C de buz dolabında bekletilir ve sonunda santrifüje edilir. Hemolize olmuş veya bakteri yönünden kirlenmiş olan kana 1000 IE penisilin ve 10 mg streptomisin konularak 6 saat buz dolabında saklandıktan sonra yeniden kullanılabilir.

Kan serumunun soğukta korunması sonucu gonadotropinlerin yapıları bozulmaz ve aktif kalırlar buna karşılık yüksek derecelerde 24 saat içinde reaksiyon oluşturmak için yetersiz hale gelirler.

KURBAĞA TESTİ (GALLİ-MAİNİNİ-TESTİ):

Ergenliğe ulaşmış kurbağaların iki cinside Gonadotropinin kullanılmasıyla doğrudan doğruya

sperma ejakülasyonu veya yumurtlama ile yanıt verirler.

Yaş, cinsiyet tayini ve deneyde kullanılamayacak hermafroditlerin saptanması zor olduğundan

deney hayvanlarını PMSG ile ön testten geçirmek daha yerinde olur.

            Testin uygulanması kolaydır. 2-3 ml kan serumu dorsal lenf kesesine enjekte edilir.

En geç 2-3 saat içerisinde yumurtlama veya sperm ejakülasyonu oluşur. Dişi hayvanlarda

yumurta deformasyonlarını önlemek için hayvanları suya yerleştilen bir süzgeçin içine yerleştirmek

yerinde olur. Erkek hayvanlarda bir pipet aracılığıyla kloaka sıvısı alınır ve bir lam üzerine froti yapılarak sperma bakısı yapılır.

Test sıvısı: Kan-Kan serumu 10-20 ml

Deney süresi: bir kaç dakikadan- bir kaç saate kadar

Deney hayvanları:Su kurbağası (Rana esculenta), Kara kurbağa (Bufo vulgaris)

İki cinsiyette(erkek ve dişi) kullanılabilir. Erkekler yeğlenir.

Hayvanlar deneyde çok kez kullanılabilirler.

Hangi günler: 40. ve 135. günler arası

Güvenirliliği: %98-100

ALLEN-DOISY TEST

Infantil kemiriciler östrojenlerin enjeksiyonları sonucu tipik dört dönemli vagina siklusu

gösterirler.

Diöstrus= Dinlenme dönemi (vaginal mukoza bazal hücre oluşumları ve sekret oluşturan Silindir

hücre tabakasından oluşur). Vaginal froti az lökosit ve sekret izleri içerir.

Proöstrus= Yapım dönemi. Çekirdekli Silindir hücreleri Vagina lumenine atılırlar. Lökosit ve

sekrete rastlanmaz.

Östrus= Kızgınlık dönemi. Silindir hücreler yerine düz, yassı, keratinize çekirdeksiz hücreler

lumene atılırlar. Uterus kalınlaşmıştır(pozitif reaksiyon)

Metöstrus= Yıkım dönemi. Lökositler mukozaya sızar ve onu basal tabakaya değin yıkımlarlar.

Bir çok lökosit saptanır.

Gebe kısraklar 4 aydan başlayarak artan ölçüde Östrojen saldıklarından dolayı buna dayanarak

gebelik saptanabilir.

Reaksiyonun oluşturulabilmesi için 50 ml idrar alınır. İdrarın filtrasyonu yapıldıktan ve hafifçe

asitlendikten sonra deney hayvanlarının her birinin sırt bölgesine (fareler) yarım günlük aralıklarla 0,2-0,3 ml idrar subkutan(s.c.) enjekte edilir. 24 saatlik bir dinlenme döneminden sonra yarım günde platin bir öze yardımıyla vaginal sekret örnekleri bir lam üzerine yayılır ve Metilenblu ile boyanarak bakılır.

Preperatı yorumlarken reaksiyonu tam anlamıyla positif değerlendirmek için tümüyle çekirdeksiz keratinize hücrelerin saptanması gerekir. Çok az görülen yanlış sonuçlar (%1-2) ya deney

hayvanlarının cinsel yönden gelişmiş olmalarından veya materyal alımının östrus sırasında olmasından kaynaklanmaktadır.

Test sıvısı: Idrar, 50 ml

Deney süresi: 4 gün

Deney hayvanları: infantil beyaz fare, birçok kez kullanılabilir

Hangi günler: 120 günden itibaren

Güvenilirliliği: %98

B-IMMÜNOLOJİK YÖNTEMLERLE GEBELİĞİN SAPTANMASI:

HEMAGLİTÜNASYON INHIBİSYON TESTİ (HHT) ve KISRAK IMMÜNOLOJİK GEBELİK TESTİ

(Mare immunological pregnancy test, MIP)

Testin prensibi bir Antijen-Antikor reaksiyonunun spesifik reaksiyon gösteren indikatör sistem

aracılığı ile görünür hale getirilmesidir. Test için gerekli olan öğeler (Tutucu solüsyon, Tampon

solüsyonu, Antiserum, Hücresüspansiyonu, Kontrol solüsyonu) bir test kabında belli bir sıraya sokulup,

üretilir. Eritrositlerin aglitünasyonu oluşmaz ise, bir gebelik durumu vardır. Bu güvenli ve hayvanların

bulunduğu yerde yapılabilen testin kullanılmasıyla diğer metodlara pek gereksinim kalmamaktadır.

Şu varki, yavru ölümlerinde bu testle uzunca bir süre yanlış pozitif sonuç alınabilmektedir.

Test sıvısı: Birkaç damla kan serumu

Deney süresi: 2 saat

Hangi günler: 40.-115. günler arası, 115. günden sonra güvenirliliği az

Güvenirliliği: %95' in üzerinde. 45 ile 100. gün arasında %100

Aynı şekilde güvenli ve 40.- 120. günler arasında kolayca uygulanabilen, PMSG antiserumuna

Lateks' in (Antikor ile duyarlılaştırılmış polystyrol partikülleri) bağlanmasıyla aglitünasyon (gebelikte)

gösteren testlerde vardır (RAPİ TEX- PMSG).

PROGESTERON

Kan Östrustan 18-23 gün sonra alınır. Bulunan değer 1,5ng/ml veya daha fazla ise

böylece gebelik olduğu söylenebilir (%80), gebelik 1,5 ng/ml ' nin altında ise kısrağın

gebe olmadığı %100 söylenebilir.

BAMBERGE GÖRE FECESTE ÖSTROJEN ARANMASI

Bu metoda göre elde edilen sonucun doğruluğu %99 olmaktadır. Bu yönteme göre pozitif sonuç kısraklarda 15. gebelik haftasından başlayarak Enzimimmunoassay testi ile saptanmaktadır (15 ng/g).

Bu yöntemin büyük kolaylığı hayvanların dışkıladığı yerden (dışkı diğerlerininki ile karışmamak koşulu ile) dışkının alınıp rahatlıkla bakı için gönderilebilmesidir.

Aynı şekilde güvenli ve 40.- 120. günler arasında kolayca uygulanabilen, PMSG antiserumuna

Lateks' in (Antikor ile duyarlılaştırılmış polystyrol partikülleri) bağlanmasıyla aglitünasyon (gebelikte)

gösteren testlerde vardır (RAPİ TEX- PMSG).

PROGESTERON

Kan Östrustan 18-23 gün sonra alınır. Bulunan değer 1,5ng/ml veya daha fazla ise

böylece gebelik olduğu söylenebilir (%80), gebelik 1,5 ng/ml ' nin altında ise kısrağın

gebe olmadığı %100 söylenebilir.

BAMBERGE GÖRE FECESTE ÖSTROJEN ARANMASI

Bu metoda göre elde edilen sonucun doğruluğu %99 olmaktadır. Bu yönteme göre pozitif sonuç kısraklarda 15. gebelik haftasından başlayarak Enzimimmunoassay testi ile saptanmaktadır (15 ng/g).

Bu yöntemin büyük kolaylığı hayvanların dışkıladığı yerden (dışkı diğerlerininki ile karışmamak koşulu ile) dışkının alınıp rahatlıkla bakı için gönderilebilmesidir.

C-KİMYASAL YÖNTEMLERLE GEBELİĞİN SAPTANMASI

CUBİNİ REAKSİYONU I (ORJİNAL METOD)

Sülfürik asit Östrojenlerle birleştiğinde spesifik nohut yeşili floresans niteliğinde bir renk

vermektedir. Kısraklar gebeliğin 120. gününden itibaren idrarla artan ölçüde östrojen attıklarından, bu

reaksiyon gebeliğin saptanması için uygundur. İdrar Östrojen içermiyor ise reaksiyon sonunda koyu

kırmızı renkten kahverengiye değin değişen bir renk oluşur. Östrus sırasında alınan idrar sonucu yanlış sonuçlar elde edilebilir.

Yapılışı:

1. 15 ml idrar 3 ml konsantre edilmiş hidroklorik asit ile karıştırılır ve 10 dakika kaynayan suda

(benmaride) bırakılır.

2. Soğutulmuş karışım, bir separatör (ayırıcı) huniye aktarılır, 18 ml benzol eklenir ve yaklaşık

50 kez çalkalanır. Böylelikle benzol ekstraksiyona uğramış Östrojenden ayrılır ve üste doğru çıkmaya

başlar.

3. Altta kalan idrar atılır, ve üstteki benzol ekstraktına 10 ml konsantre sülfürik asit katılır. Bu

karışım dikkatlice 20-30 kez çalkalanılır.

4. Birkaç dakika içinde sülfürik asit benzolden ayrıştırılmış Östrojen ile alta çöker. Benzol ise

yukarı çıkar.

5. Sülfirik asit karışımı bir tüpün içine aktarılır ve 5 dakika benmaride C de bırakılır. En geç bir

iki saat içerisinde reaksiyon pozitif ise ışıkta nohut yeşili renk ve floresans görülebilir.

Test sıvısı: Idrar, 15 ml

Deney süresi: yarım veya bir saat

Günler: 120.-130. günlerden başlayarak gebeliğin sonuna kadar

Güvenirliliği: %98

CUBUNİ REAKSİYONU II

Bu metodla 90. günden itibaren, gebeliğin saptanması mümkündür. Bu metodta orjinal metod

şüpheli olursa 15 ml idrar yerine 100 ml idrar kullanılır.

Eğer kısraklar doğumdan 2-3 hafta önce bulunuyorlarsa veya kısrakların gebeliği 90.-120.

günler arasında ise (90-100 gün: 800 ml idrar; 100-120 gün:400 ml idrar) bu test kullanılmaktadır.

Yapılışı:

Bu metodta orjinal metod, idrarın buharlaşması ve benzol fraksiyonlarının sodium karbonat ve

Sodyum hidroksit solüsyonları ile yıkanmasıyla geliştirilmiştir.

ROMMELE GÖRE KOMBİNE METOD

Komplike olan bu metod ile gebeliğin kısraklarda 70. günden itibaren saptanması mümkündür.

Östrojenin komplike bir metod ile saptanmasına dayanır.

İNEK

Sığırda gebeliğin labortuvar koşullarında saptanabilmesi amacıyla kullanılan birçok yöntemden

(Glukoz konsantrasyonunun ölçümü, İdrarda östrojen aranması v.b.) fazla başarı elde edilememiştir.

Gebeliğin sığırda labortuvar yöntemi ile saptanmasında önemli olan testler şunlardır.

a) Östronsülfatların sütte saptanması

Östronsülfatlar embryonal ve endometrial dokular arasında bulunur. Oradanda çeşitli yollardan

süte katılır. Gebe olmayanlarda Östronsülfat değeri 30pg/ml' nin altındadır. Çiftleşmeden sonraki 40.-

60. günlerde 150pg/ml' ye yükselmektedir.

b) EPF (Early pregnancy factor)

Annenin organizmasında döllenmeden sonra oluşan ve yavruya karşı immunolojik karşı koyma reaksiyonlarını baskılayan bir faktördür. Çiftleşmeden sonra 2-3 gün içerisinde saptanır.

c) Progesteron değerinin saptanması

Bu yöntem sığırda en fazla kullanılan yöntemdir. Progesteron değerleri Corpus luteumun

olmadığı Östrus sırasında en düşüktür. Bu değer kanın plazmasında yaklaşık olarak 1ng/ml ve altında

bulunmaktadır. Gebelik sırasında ise çiftleşmeden 19 -24 gün sonra hayvan gebe ise (daha doğrusu

corpus luteum varsa) değerler kan plazmasında 5-8 ng/ml' ye çıkmaktadırlar. Çiftleşmaden sonra kan

plazma progesteron değerleri 1-2 ng/ml' nin altında ise gebelik olmadığı ortaya çıkar.

Progesteron değerlerini, kan plasma ve serumunda saptamanın yanısıra, süttede saptamak

mümkündür. Sütte süt yağı, tam süt, yağsız sütte yapılan laboratuvar incelemelerine bağlı olarak

değerler değişmektedirler. Süt yağında yapılan progesteron bakılarında Östrustaki değerler 30 ng/ml

iken gebelikte bu değerlerin >90 ng/ml olması gerekmektedir. Buna karşılık tüm sağımdan sonra kalan

sütte progesteron değeri saptandığı zaman, bu değerler Östrusta 5 ng/ml buna karşılık gebe olanlarda

(=fonksiyonel corpus luteum var deyimi daha doğrudur) > 8-12 ng/ml arasında ölçülür. Ayrıca renk

ayrımına dayanan, gebelik () ve gebelik (-) ayrımını renk değişimine bağlı olarak yapan progesteron

testleride bulunmaktadır.

d) İdrar ve feçeste östrojen aranması

Östrojenlerin sığırlardaki atılımı Östradiol-17 şeklinde (%90) idrarda bağlanmaktadır (Konjuge).

Feçeste ise serbest bir şekilde bulunmaktadır. 5 aylık gebe ineklerde değerler 300 ng/ml ve üzerinde

bulunmasına karşın, mumifiye yavrularda 100 ng/ml ve daha aşağı değerler bulunmuştur. Bu değerler

intra uterin yavru ölümlerinde de bulunmuştur (100 ng/ml). Kan ve idrarda yapılan Östrosulfon bakıları

sonucu canlı yavrularda değerler 0,2-4,0 ng/ml iken, ölü olanlarda 0,15-1,8 ng/ml olarak saptanmıştır.

Feçeste yapılan Östrojen bakıları aracılığıyla konulan gebelik tanıları 18. gebelik haftasından

başlayarak yapılmaktadır. 200 ng/g ve üzerindeki değerler gebelik bakımından güvenilir verilerdir.

Feçeste total östrojen bakılması daha iyi sonuçlar vermektedir.

e) Plazma ve sütte Östronsülfat

Gebe hayvanda ana-asıl östrojen olan östronsülfat, yavru sularında 52. günden önce

saptanabilmekte ve bu yapıda 70. günden itibaren kan plazmasında saptanabilmektedir. Bu yöntem

süttede uygulanabilmekte, günümüzde doğrudan yağsız daha iyisi kazeinide ayrılmış süt ile yapılan

doğrudan saptama yapabilen immün testler kullanılmaktadır. Pratikte gebeliğin 120. gününden itibaren

bu test yapılabilmektedir.

90. günden itibarende yapılabileceği kanıtlanmaya çalışılmaktadır. Gebelikte değerler 0,4 nmol/l ile ilerleyen gebeliğe bağlı olarak 3 nmol/l arasında değişmektedirler. Mastitisli ineklerde bu test ile doğru sonuç alınmamaktadır.

KOYUN VE KEÇİ

a) Mukozadan yapılan biyopsi metodu

Gebelik sırasında koyunda vestibulumun mukozası, çok katlı, poligonal, tavla zarı formunda

epitellerden oluşmuştur. Lökosit infiltrasyonları da görülmektedir. Gebelik olmadığı durumlarda hücreler yüzeysel olup, yanlamasına duran kıvrımlı tek tük olarak seçilirler.

Test materyali: vestibulumdan alınan nohut tanesi büyüklüğündeki parça

Deney süresi ve boyama : Vulva iyice temizlendikten sonra nohut tanesi büyüklükte bir parça vestibulumdan kesici pens, makas veya biyopsi aleti aracılığı ile alınır. Örneğin hymenal ringin kranialinden alınmasına özen gösterilmelidir. Alınan parçalar değerlendirilene değin %5 lik

formalinde(Formaldehit,Formol) tutulabilirler. Dondurularak yapılan kesit (Dondurma mikrotomu)

Hemotoksilin-eosin boyama yöntemine göre yapılır. 2-3 kişi ile bir saatte 30 koyununun biyopsisini

yapmak mümkündür.

Süre: 30.-130. günler arasında

Güvenirliliği: %95

b) Servikal sekretin değerlendirilmesi

Bu test kaynama sırasında serviks sekretinin değişik bir yapı kazanmasına dayanmaktadır.

Gebe hayvanlarda yuvarlak formunu korur, rengi griden süt rengine değin değişir. Ortada renk kahverengi ve perifer koagüle olmuştur. Koyun ve Keçilerin gebe olmadıkları durumda ise, sekretin hemen dağıldığı gözlenir.

Test materyali: Orificium uteri eksternadan sekret

Deney süresi: Suda 1-3 dakika kaynatılır

Süre: Gebeliğin 6. ve 15. haftaları arasında

Güvenirliliği: 100%

Deneyin yapılışı: Sekret orificium uteriden bir spekulum ve öse yardımıyla

alınmaktadır. Bu metodun dezavantajı bazıkez yeterince

sekret alınamamasıdır.

c) Progesteronun saptanması

Progesteron değerlerinin ölçümü sığırda olduğu gibi, koyun ve keçidede en fazla kullanılan

yöntemlerden biridir. Gebe olmayan koyunlarda çiftleşmeden sonraki 10. ve 14. günlerde progesteron

değerleri 3-4 ng/ml ye ulaşırsada, bu değer 15. ve 16. günlerde 0,1 ng/ml ye düşer. Buna karşın 17.-20. günlerde kan serumundaki progesteron değerleri 0,5 ng/ml' yi aşarsa bu gebelik olgusunu gösterir.

Gebe değil tanısı bu yöntemle %100' ü bulmaktadır. Gebe tanısında, embryonal ölümler ve yanlış

reaksiyonlar ve gebelik corpus luteumu progesteron değer sınırlarının diğer corpus luteum yapılarından ayrılması için bir ön çalışmanın yapılmaması gibi faktörler bu oranı %80' e düşürürler. Bu arada koyunda progesteronda luteal sentezin yanında plasentarında ortaya çıktığı unutulmamalıdır.

Koyunda progesteron kan serum değerleri arasında yavru sayısına bağlıda farklılıklar bulunmaktadır. Genel olarak, bir yavru gebeliğinde 2ng/ml ve üstü, ikizliklerde bu değer artar ve üçüzlüklerde 6-9 ng/ml' ye ulaşır.

Keçilerde ise, çiftleşmeden 22-26 gün sonra gebelik durumunda tam sütte 10ng/ml ve üzerinde değerler saptanabilmektedir. Test güvenirliliği %86-90 arasındadır. Yanlışlık var olan peryodik corpus luteuma bağlı olabilmektedir. Buna karşılık 1-2ng/ml' nin altındaki değerler %100 oranında gebelik olmadığını ortaya koymaktadır. Ortalama olarak kan plazması ve yağsız sütteki <2 ng/ml, tam sütteki <5 ng/ml ve süt yağındaki <30 ng/ml değerleri gebeliği negatif olarak tanımlarlar (Bu değerler sığırlar içinde geçerlidir). Positif değerler ise kan plazması ve yağsız sütte >3 ng/ml, tam sütte >10 ng/ml, süt yağında 100 ng/ml değerlerinden başlamaktadır. Yukarıdada belirtildiği gibi negatif gebelik sonucu bu yöntemle %100 oranında saptanabilmektedir.

d) Östrojen'in saptanması

Koyunlarda östronsulfatların (E1) kanda saptanması ile yapılmaktadır. E1 lerin saptanması

gebeliğin yarısında yapıldığından ve bu yöntemin ilerleyen gebelikte kuruya çıkarılmaya bağlı olarak,

sütte bir önemi yoktur. Feçeste tüm östrojenlerin veya Östradiol-17 ların ölçülmesi gerekmektedir

(Östron 15 ng/ml, Östradiol 17- 5 ng/ml). Gebe olmayanlarda Östron değeri 10 ng/ml olarak saptanır.

Keçide de östrojen ölçümleri yapılamsına karşın diğer metodlar karşısında pek önemli olduğu

söylenemez.

KEDİ VE KÖPEK

Kedi ve köpekte progesteron testinin veya diğer yukarıda anlatılan yöntemlerin, gebeliğin saptanması açısından fazla bir önemi yoktur.

LABORATUVAR YÖNTEMLERİNİN DOĞUM VE JİNEKOLOJİDE DİĞER KULLANIM

ALANLARI

PROGESTERON TESTİNİN KISRAKLARDA KULLANILDIĞI DİĞER ALANLAR

Normal siklusta progesteron kısrakta, ovulasyondan 24 saat sonra ölçülebilmekte ve 6 gün

içinde en yüksek düzeye çıkmaktadır (6ng/ml süt değeri). Progesteronun yeniden düşmesi 12. günden

itibaren olmakta ve 15.-19. günlerde en alt düzeydedir (1ng/ml süt) . Bu yüzden progesteron kısraklarda düzensiz sikluslarda, mevsime bağlı asikli (=siklus aktivasyonu görülmemesi) gibi fizyolojik-hormonal bozuklukların saptanmasında da kullanılmaktadır. Bunun yanısıra ovulasyonun determinasyonu gibi fizyolojik ( ovulasyondan önce 1ng/ml bir gün sonra >1 ng/ml ;3-5 ölçüm gerekmektedir), corpus luteum persistenz, inaktif ovaryum gibi jinekolojik bozukluğa bağlı olaylarda da kullanılmaktadır.

PROGESTERON TESTİNİN SIĞIRDA KULLANILDIĞI DİĞER ALANLAR

Progesteron düzeyinin kanda ve sütteki düzeyi ve belirli dönemlerdeki değişimine bağlı olarak, siklus değişiklikleri, embriyonik ölümler, siklus bozuklukları saptanabilmektedirler. Palpasyon ile saptanan, sakin kızgınlık, asikli, corpus luteum pseudograviditatis gibi buguların, progesteron test ile

desteklenmesi tanıyı dahada kolaylaştırmaktadır.

Tohumlama zamanının saptanmasında süt yağındaki çalışmalardan çok iyi sonuçlar alınmıştır

(Östrus sırasındaki değer 20ng/ml ve altındaki değerler). Tohumlama sırasında inseminasyonun

yaklaşık %30' u corpus luteum bulunduğu yanlış dönemde yapılamaktadır. Progesteron testinin

kullanılması ile bu oran büyük ölçüde aşağı çekilebilmektedir. Tohumlamadan 5-7 gün sonra kanda

veya sütte progesteron değerlerinin yeniden ölçülmesiyle ovulasyonun oluşup oluşmadığıda

ortaya konabilir (Süt yağında yapılan ölçümler Tohumlama zamanında 20ng/ml'nin altında olan

değerlerin, tohumlamadan altı gün sonra yaklaşık 90-100 ng/ml ye yükseldiği saptanmıştır). Bunun

yanısıra progesteron testi aracılığı ile sürü kontrolü de yapılabilmektedir. Tohumlamadan 19-21 gün

sonra yapılan testler tekrar östrus gösteren (repeed-breder; geri dönen) ineklerin saptanmasında da

önemlidir.

Asiklinin sakin kızgınlıktan ayrılması çiftleşme veya sağıtım açısından önem taşıdığından,

hayvan başına 7-10 gün aralıkla alınan kan veya süt örneklerinde progesteron değerlerinin

saptanmasıyla, sorun aydınlatılabilmektedir.

Progesteron kullanımı sağıtım ve biyoteknolojik önlemlerin alınmasında da olmaktadır:

Puerperal dönemin progesteron ile düzenli kontrolü ile ovaryum üzerindeki kistik oluşumların

saptanmasıda mümkündür (Folliküler Kistler, Corpus luteum kisti, luteal insufiziens). Embryo transferde alıcı (=rezipient) hayvanların seleksiyonunda progesteron testi büyük ölçüde yardımcı olmaktadır, çünkü corpus luteum rektal palpasyonla bazı kez yanlış saptanabilmektedir. Yine embryo transferde verici (=donor) hayvanların süper ovulasyon sağaltımında reaksiyonun progesteronun yüksekliğine bağlı olarak (Kan plasmasında 10ng/ml iyi reaksiyon göstermeyenler, 20-25ng/ml iyi reaksiyon gösterenler) saptanabilmektedir.

PROGESTERON TESTİNİN KÖPEKLERDE KULLANILDIĞI DİĞER ALANLAR

Köpeklerde progesteronun kullanıldığı en önemli alan tohumlama veya çiftleşme zamanının

saptanmasıdır. Progesteronun plazmada 2 ng/ml' ye ulaşması LH düzeyinde bir artışı göstermektedir.

Progesteron değerlerinin 5-10ng/ml düzeyine ulaşması ile çiftleşmenin 12-48 saat içinde olabileceği

ortaya konmuş olur.