Jinekoloji

İnvolusyon: doğumu takiben uterusun onarılma ve anöstrus dönemdeki ölçülerine dönme sürecidir. Pp dönem; İnvolusyon sürecinin gerçekleştiği zaman dilimidir.uterusun involüsyonu. 1-endometriumun kendini yenilemesi 2-uterusta bakteriyel kontaminasyonun eleminasyonu. 3-ovaryumlarda siklik faaliyetlerin yeniden başlaması

A-İnek

1-uterusun involusyonu; doğum sonrası kontraksiyonlar sayesinde uterus hızla küçülür. Gebelik süresince uzamış ve hipertrofi olmuş uterus koslarının boyları küçülür. *Pp 7-10. günlerde uterus sıvıları belirlenebilir. *Hacim olarak gebelik öncesi duruma Pp 42-46. günlerde ulaşır.*Gebeliğin gerçekleştiği cornu uteri düvelikteki haline dönemez. *İnvolüsyon en geç servix yteride tamamlanır. *Uterus kontraksiyonlarında PGF2 ve oksitosin önemlidir. Oksitosin, östrojen, olduğunda etkilidir. Pp 12.saat sonra etkisi yokturasıl etkili olan PGF2 dir.

2-endometial rejenerasyon;  involusyonla birlikte endometrial katman dejenere olur ve atılır. Önemli miktarda loşia akıntısı görülür.(cornular arterde vozokontriksiyon sonucu)

**Loşial- puerperal akıntı: fizyolojiktir. Sarı-kahve, kırmızı-kahve renktedir. İlk 2-3- gün 2lt kadar, 8. dün 500ml, 18.günden sonra görülmez involüsyonu geciken hayvanlarda 30. güne kadar gözükebilir.

Loşia: Yavru sıvıları+göbek kordonundan sızan kan+yavru zarı parçaları+mukus(Pp 2-3 gün) 2-3 günden sonra renksiz. Sonraki günlerde bunlara ek olarak ; nekrotik doku artıkları+ karunkül yüzey damarlarından sızan kan(Pp 9-14. günde karunkuller yüzeyindeki nekroz sonucu) İnterkarunkuler bölgede rejenerasyon daha hızlıdır. Karunkuler bölgede daha geçtir.

3-Siklik aktivitenin başlaması: *Pp dönemde progesteron kaynağının ortadan kalkması, ösrojenin bazal seviyeye düşmesi ovaryumları gonodotropik etkiye açık hale getirir. *Erken Pp dönemde adenohipofiz GnRH’a duyarsızdır. Duyarlı hale geçince FSH salınır ve siklik faliyet başlar. *Pp ilk ovulasyon 13-26 günlerde olur. Ancak östrus belirtileri sözlenmez. 2. östruslu ovulasyon ilk östrus kabul edilir. İlk östrus sütçülerde 30-72 gün arasındadır. İlk östrus 14-16 gün sürer. * Enfeksiyon sonucu endometrial rejenerasyon gecikir. PGF2 sentezi aksar, Luteal yapı kalıcı hale geçer, anöstrus görülür.

4- Bakteriyel Kontaminasyonun Eleminasyonu: Nedenler;*doğumu takiben uterusta oluşan negatif basınç. *Vagina, vulva gevşek, serviks açık. *Doğuma yardım girişimleri. Nekrotik doku artıkları, kan ve yavru sıvıları m.o.’lar rahat ürerler. *uterus’un aktif kasılmaları. *Lokositlerin uterusa göçü (fagositik) eleminasyon mekanizmalarıdır.

Loşial Akıntı: *İnek: 18gün loşia(kırmızı-kahve/sarı-kahve). *Kısrak: 24-48saat en fazla 1 hafta. *Koyun-keçi: 15 gün *Köpek: 4-8 hafta(yeşil, çok koyu mukoid) *Kedi: 3-4 haftadan az.

B-Kısrak

*çok hızlı involüsyon. *Pp 9-30 gün içinde gebeliğe hazırdır.(uterus kasılmaları çok hızlı-Diffuz plasentaya sahip). *Pp 32. günde involüsyon tamamlanır. *loşia akıntısı çok az veya görülmez. *Doğum sonu az miktarda Pp akıntı 24-48 saat veya en fazla 1 hafta sürer. *Pp2günde foliküler gelişme belirlenebilir. *Endometrial rejenerasyon Pp 13-25. günlerde tamamlanır.

C-Koyun-Keçi *En önemli fark Pp anöstrusa girer(mevsimsel poliöstrik) *Pp 10.günde involüsyon büyük ölçüde tamamlanır. *Loşial akıntı 15gün devam eder.

D-Kedi-Köpek

*Uterus 4-5 haftada önceki durumuna döner. Placenta involüsyonu 3ay sürer. *Loşial akıntı çok farklıdır(çok koyu, mukoid yeşil renktedir-uteroverdin yeşil renkli-) 12 saat içinde kanlı mukoide dönüşür. 5. günden sonra renksizdir. *Kanlı akıntı+kötü genel durum=Metritis *Bol kanlı akıntı+kötü genel durum=SIPS *Kedi Pp ilk östrus görülmesi laktasyon ve ışıkla ilgilidir. Genelde ilk östrus sütten kesilmeyi takiben meydana gelir. *Akıntı 3haftadan az görülür.

Puerperal Dönem Hastalıkları:

A-Uterus subinvolüsyonu: *yetersiz kontraksiyon sonucu(inekte fazladır) *Doğumdan hemen sonra oksitosin * Hipokalsemikse Ca verilir *Aslık kasılmalar için PGF2 verilir.

Köpekte SIPS: *Doğumdan 8hft sonra, vajinada dolma damla taze kan gelir. *yavrular hasta, neşesiz, rektumlar ödemlidir. *Tedavi: intrauterin antibiyotik, günde 2 kez PGF2(5-7- gün süre ile). Kesin ve son çözüm overiohisterektomidir.

B-Doğum sonrası kanamalar:

**Doğumla ilgili; *Genital kanal yırtılması. *Placentanın erken ayrılmaya çalışması.

**Doğum sonrası kanamalar; *Spontan uterus yırtıkları. *Yerdım girişimleri.*Fötotomi. Küçük ve dorsalde olanlar spontan iyileşir. Büyük yırtıklar ise; 1/1000 epinefrinden  10ml IV verilir. Uterus gevşetilir ve prolobe edilip dikilebilir.

C-Doğum Kanalı ve Bitişik Doku Yırtıkları. D-Cervikal Yırtık ve Yaralanma. E-Vaginal-Cervikal Yapışmalar. F-Vulva ve Vaginanın Ödem ve Hematomu. G-Nekrotik Vulva-Vaginitis. H-Lumbo sakral Sinirlerin Zedelenmesi: *Gluteal Paraliz (kısrak) *Obturator Paraliz (İnek) *Paroneal Paraliz *Gastrokneimusun Yırtılması. I-Doğum Sonrası Paraolajiler. J-Prolapsuslar

**Kedi-Köpekte Pp Sorunlar: *Doğum sonrası kanamalar. *SIPS  *Ret. Sec. *Pp(Akut metritis prolapsus uteri) *PpTetani(eklempsia) *Agalaksia.

İNEK Retentio Sekundinarium: Doğumun 3. aşamasının  fizyolajik süre içinde gerçekleşmemesine, yani yavru zarlarının uterustan kurtulamamasıdır. Genelde yavru zarları 6 saat içinde atılır. Ancak 12.hatta 24 saate kadar olan gecikmelerde normal karşılanır. *Etiyoliji: Irk, yıl, mevsim, sürü, gebelik, güç doğum, hipokalsemi, yaş, ikizlik, abort, beslenme. Yavru zarlarının atılması föto-maternal dokuların ayrılması ve uterus kontraksiyonları ile olur.

**Retentio 2 grupta incelenir: *Zarlar ince ve ayrılması zor olan *Zarlar kalın ve ayrılması kolay olan

**Retentio oluşumunda 3 temel neden: *Mekanik engel *Myometrial disfonksiyon *Föto-maternal yapının korunması.

**Semptomlar: *Vulvadan sarkan yavru zarları(bazen görülmez) *Anormal akıntı, karakteristik kötü koku * Vulva şiş, memede ödem, ıkınma * Sol. Sayısı ve vucut ısısında değişme *Toksemi/septisemi=ölüm

**Tedavi: *Elle kurtarma *Sagaltımsız kendi kendine bırakma *Ekbolik kullanımı

***Yavru zarlarının Atılma süreleri: İnek: ort. 6 saat(30dk-12saat olabilir), Kısrak: 3 saat, Koyun-Keçi:2 saat, Kedi-Köpek: 5-15dk

1-Elle Kurtarma: Özenli yapılmalıdır, yapışma kuvvetli ise vazgeç. Antibiyotik kullanılmalı, enf riski artar. 2-Tedavisiz, Kendi Haline Bırakma: Genel durum sık sık kont.edilmeli. komplikasyon (-) ise uygulanır. 3-Ekbolik ilaçlar: PGF2a ve analogları (+), Ergot deriveleri ?, Sezeryandan sonra oksitosin uygulaması (+), B2 adrenoceptör antagonistleri sezeryan sonrası endikedir. Uterus kontr.uyarır.

KISRAK Retensiyo : Genelde 15dk içinde atılır, 2 saate kadar uzayabilir. İneğe göre çok tehlikelidir. Tedavi: Elle kurtarma son tercih. Elle uzaklaşturmadan sonra tetanoz antiserumu ve antihistaminikler uygulanmalı, Fluniksin meglumine verilmelidir. 24 saat sonra genel durum iyi ise, 12.saatten itibaren 40-100 IU im oksitosin , 2-3 saatte bir verilir. 30-50 IU veya 80-100 IU oksitosin, 500 ml SF ile birlikte >1 saat yavaşca IV verilir. Bundan 30 dk sonra zarlar atılır. 1/10 oranında sulandırılmış, 10-12 lt povidine-iyodür allantochoriyonik sahaya verilir, fötal zarlar bağlanır. Oksitosin artar. 30 dk içinde atılır.

İnekte Akut (Septik) Metritis: Daha çok süt ineklerinde, doğumdan sonra 1-10 gün içerisinde şekillenir. Şiddetli toksemi ve bol miktarda kötü kokulu uterus akıntısı vardır. Etiyo: Uterusun yoğun patojenik mikrobiyal kontaminasyonu, güç doğum, retensiyo ve kopntamine buzağılama etkili. Doğal savunma sistemleri zayıflığı, yardım girişimleri, kontraksiyon azlığı, IBR virus. Patogenez: Uterus involüsyonunun gecikmesi ve uterus enf.olması sonucu gelişir. Uterus duvar ve mukozasında nekroz ve ödem vardr. Lumende belirgin miktarda kötü kokulu sıvı birikir. Uterus büyür, toksemi ve irreversible KC yağlanması olur. Semptom: Anoreksi, toksemi, 41C ateş, rumen hareketlerinde azalma, kötü kokulu ishal, şiddetli dehidratasyon. Tanı: Anamnez önemli(yardım girişimi), antibiyogram yapılmalı, fazla miktarda kahverengi kötü kokulu içerik önemlidir. Tedavi: Toksemi yoksa zarlar 5-10 günde atılır, retensiyo ile komplike ise parenteral peniclin,  oksitetrasiklin veya sülfomethazin verilebilir. Ciddi olgularda IV sıvı-elektrolit-glikoz verilmelidir. Uterus tonus, kontraksiyon ve involusyonu iyileştirmek için ise oksitosin verilir.

SÜT HUMMASI: Doğumdan önce ve doğum sırasında özellikle doğumdan sonraki 72 s içinde ortaya çıkan, yüksek verimli hayvanlarda, hipokalsemi ve hipomagnezemi ile belirgin akut metabolik hastalıktır. Etiyo: Yaş ve SV artması, 5.6. doğumlar, Jersey gibi ırklar, Yemdeki P düşük olması, kalıtım. Normalde 100ml kanda 8-12 mg Ca vardır. <6mg ise klinik semptomlar, <5 mg ise paresiz olur. Semptom: 1.Aşama Uyarı ve Tetani Dönemi: İştahsiz, hafif ısı artışı, sallantılı yürüyüş, kalkamama, tremor. 2.Aşama Felç Dönemi:  sterno-abdominal yatma,kalp vurum ve nabızda artma, ürinasyon defekasyon durur,timpani olur. 3.Aşama Koma Dönemi: Boylu boyunca uzanır, bilinç kaybı, taşikardi, pupillar refleks yok, Sol.kaslarında paraliz ve ölüm. Tedavi: Küratif: Ca glukonat ve boroglukonat efüzyonu. 0.1 gr/kg %10-30 luk solüsyon, 750-1500 ml IV.Fosfor solüsyonu (%15) 200-250 ml, Kafein Labelin,Ketozis varsa %10-40 lık dekstroz. Proflaktif: Rasyona ileri gebelikte Ca/P oranı 1/7 oranına artırıır. Gebelikte son 15 günde 10milyon IV vit D.

ÇAYIR TETANİSİ: Fazla miktarda körpe yeşil yem tüketenlerde ortaya çıkar. Bunlar fazla K içerir, P atılımı ile MG da atılır. Yüksek süt veriminde MG eksikliği görülebilir, Ca/Mg dengesizliği (rasyondaki) klinik tabloya neden olur.  1-Beslenme Şekli ve Mevsime Göre Tiplendirme: A)Bahar Tipi: çayıra çıkmayı takiben 2-3 gün içinde. B)Kış tipi: Kapalı yetiştirmede. C)Kış Sonu Tipi: Kış sonu ile bahara geçişte yeşil yem ilavesi. 2-Klinik Tipllendirme: A)Tetanik Tip: huzursuz, seğirme, ataksi, konvülzsyon, tremor, yatma. B)Paretik Tip: Duyarsızlık, sendeleme, paresiz, kalkmama,koma C)Subklinik Tip: iştahsızlık, SV azalması, sinirlilik, anemi,meme çödemi. 3-Kandaki Ca ve Mg Oranına Göre: A)Hipokalsemik Tip: Ca düşük, Mg yüksek veya Ca yüksek Mg normal. B)Hipomagnezemik Tip: Mg düşük, Ca düşük veya Mg düşük Ca normal. C)Ara Tip: Mg ve Ca düşük.  Tedavi: Magnezyum Sülfat %15 lik solüsyondan 250-300 ml Di, %10-30 luk Ca solüsyonundan 250-500 ml.

KETOZİS: Laktasyon başlangıcında süt üretimi için gerekli enerji miktarı yemle alınanın çok üzerindedir. Laktasynun ilk haftalarında enerji gereksinimlerini karşılayabilmek için yağlar mobilize edilir ve esterleşmiş yağ asitleri artar. Bunlar trigliserit olarak KC de depo edilir. Mobilizasyonu sonucu yağ asitleri okside olur ve keton cisimleri oluşur. Semptom: Yem alımında azalma, SV azalma, Savunma mekanizmasında bozulma, hastalık insidensinde artma, üreme sorunları görülür. 1-Primer Ketozis: Enerji yetmezliği sebepli. 2-Sekonder Ketozis: abomasum deplasmanı, retensiyo, süt humması sonucu şekillenir. 3-Allimenter Ketozis: Ketogenik madde içeren gıdaların alınması. 4-Primer Spontan Ketozis: Kalıtsaldır. Tanı: Kanta keton cisimcikleri 100 ml de 2-15 mg dan 15-75 mg a çıkar. Glikoz ise 100 ml kanda 40-60 mg dan, 18-40 mg a düşer. Tedavi:  %30-40 lık dekstroz 1000ml Dİ. Günlük 125 ml propilen glikol ve 12g niasin oral yolla verilir, kan şekerini normal hale getirmek için. Glikoz metabolizması için dekshamethazon verilir. ACTH 200-600 IU kasiçi glikogenezisi uyarır.

PROLAPSUS VAGİNA: vaginal duvarın tam veya kısmi olarak, vulva dudakları arasında çıkmasıdır. İleri gebelikte sık görülür.  Östrojen seviyesi önemlidir, Ahır zemininin geriye meyilli olması, travmalar, aşırı yağlanma ve genetik de önemli. 1.Derece: vagina hayvan yattığında geçici görünür, kalkınca kaybolur. 2.Derece: Vagina tabanı sürekli dışarıdadır. 3.Derece: Vagina+serviks görülür. 4.Derece: Olgu üstünden uzun zaman geçmiş, mukoza siyah, ülser vardır, yapışma olabilir. Tedavi: 1.derece olgularda geniş ve arka kısmı yükseltilmiş mekan önemli. %20lik etil alkol alt epidural verilebilir. İleri Olgularda; Vagina eski konumuna getirlir. Ikınlmaları engellemek için %2 lik lokal anestezik 5-8 ml epidural verilir. Antiseptikle yıkama , yaraları onarma ve ödemi giderme önemlidir. Vagina reddedilir, vulva dikişi uygulanır.

Vagina Hiperplazisi ile Vagina Prolapsusu Farkı: Hiperplazide ürethral papillanın hemen cranialindeki vagina tabanının mukoza katları vulva dudakları arasından sarkar, ürethra dışarı çıkmaz ve sondalanabilir. Prolapsus vaginada ise, vaginanın tüm katmanları dışarı çıkar.

Prolapsus Uteri: Doğum ve yavru atmayı takiben, genelde gebeliğin bulunduğu cornunun, uçlarınından itibaren invagine olarak kendi içinden geçip ters dönmesi. Serviks ve vagina yoluyla vaginadan dışarı sarkar. İnekte; ölüm, invaginasyon gecikmesi, kronik endometritis, döl veriminde düşüş. Doğumdan hemen sonra veya 48-72 s sonra olur. Yaşlı ve çok doğum yapanlar da görülür. 3 şekildedir. 1-Tam prolapsus:  Her iki kornu uteri vulvadan çıkar. 2-Prolapsus vagina-prol.recti ile birlikte. 3-Cornu uteri invaginasyonu: prolabe uterus serviks ten geçememiş. Neden: hipokalsemi, dev-ikiz yavru, güç doğum, yaşlılık, bakım, besleme, mevsim. Tedavi: uterus reddi, yırtıklar dikilir, kanamalara dikkat, lokal-sistemik antib. Ilık steril su ve SF ile yıka, Red sonrası oksitosin (30-50 IU,IM) verilir. Vulva dikişi uygula, 1-3 günde alınır.

Ovaryum Kistleri: Bir veya her iki ovaryumda yeralan, 10 günden daha uzun süre varlığını sürdüren tek veya daha fazla, içleri sıvı ile dolu yapılar. Luteal Kistler; Ovulasyon oluşmadan graff dol. büyümeye devam etmesi ve kısmen luteinize olması ise şekillnir. İnekte >2,5cm-Anöstrus nedendir. Kistik CL; Ovulasyon sonucu oluşan CL içinde çağı 1cm veya daha büyük boşlk bulunması.  Foliküler kist: Her iki ovaryumda çok sayıdadır,duvarı ince,şişkin, gergindir, fluktuasyon vardır. Luteal Kistler; çoğunlukla tektir, kalın duvarlı ve yumuşaktır, plazma progesteron >1ng/ml, kistin ovaryumla birleştiği sınırda içeri doğru taşan kenar vardır. Foliküler kist, luteal kist ve kistik CL un esas nedeni, ovulasyon olmaması ve CL’un tam şekillenmesini sağlayacak yeterli LH salınanamasıdır. FSH-LH dengesizliği ve GnRH salgı-sentez bozukluğu.

ANÖSTRUS: Seksüel siklusların şekillenmemesi ve östrus belirtilerinin görülmemesidir. Fizyolojik olarak; düve, gebe ve involüsyon sürecindeki hayvanlarda görüşür. Hakiki Anöstrus: Siklik faaliyet hiç başlamamış, ovaryumlar inaktiftir. Kalıcı CL, Luteal Kist: Progesteron salgılatan yapı vardır, adenohipofiz inhibe. Suböstrus: Siklik süreç var ama östrus belirtileri izlenmez. Sebepler: Hakiki de ya gonadotropin salgısı folikül gelişimi için yetersiz, ya da ovaryumların salgıya cevap vermemesi, PGF2a salgısına engel olan enf hastalıklar(pyometra), Kalıtım ve yüksek SV,Yaş beslenme, emzirme, kistik ovaryumlar. Ovaryumda fonk. CL varsa; gebelik, suböstrus, Luteal Kist. Ovaryumda fonk. CL yoksa; hakiki anöstrus, suböstrus, folliküler kist. Tedavi:Bakım beslemeye dikkat, ovaryumdaki CL palpe edilirse, enüklasyon veya luteolitik hormon uygulanabilir. PGF2a analogları uygulanır. Ovaryumlar inaktif ise FSH-PMSG denenebilir.

Repeat Breeder:Daha önce enaz bir doğum yapmış, 10 yaşın altında, klinik semptm göstermeyen, fertil bir boğa veya sperma ile 3 defa tohumlanıp gebe kalmayan ineklerdir. Doğum aralığı 12 aydan 14 aya çıkar. Etiyo: genetik, aşım-suni toh, hataları, çevesel, uterus ovaryum işlev boz. Neden: uterus enf., dengesiz beslenme, yanlış toh., embriyonik ölüm, fertilizasyonun şekillenmemesi, bakım ve idarenin kötü olması. Tedavi:  Uterusa toh. sonrası antibiyotik verilmeli, anovulasyon ve ovulasyon gecikmesi durumlarında; GnRH, LH, HCG ve progesteron uygulanabilir.

Beslenmenin Fertiliteye Etkisi: Orta derece enerji noksanlığı fertiliteyi düşürür, şiddetlisi anöstrusa neden olur. Yetersiz beslenen düveler pubertasa geç ulaşır. İneklerde siklik düzen bozulur. Şiddetki enerji noksanlığı inaktif ovaryuma neden olur. Fazla enerji ise güç doğum, metabolik hastalıklar, retensiyo,metritise neden olur. Protein yetmezliği pubertası geciktirir. Vit A ve özellikle beta karoten, anöstrus,döl tutmama, retensiyo, metritis. Vit D östrusu geciktirir, dış belirtileri baskılar. Ca eksikliği güç doğum. Cu, Co, Zn, Mn, Mg, Se önemlidir.

Kısrakta İnfertilite: 1)Beslenme ve Bakım Koşulları: aşırı yağlanma, zayıf kondüsyon, karıten vit E, ikizlik, prt-enerji-Ca yetersizliği, Manganez yetersizliği, Abort, agalaksia, gebelik uzaması.

2)Yapı Bozuklukları: a)Doğmasal:Vulva yapı boz, karyotip anomaliler, kalıcı hymen, segmental aplazi, parovarian kistler. B)Edinsel: vestibulovaginal yırtık, vaginal varicosites, vagina-serviks adhesyonları, servikal yırtıklar, üro vagina.Ovaryum Tümörleri: 1)Granulosa Hücre Tümörleri: en fazla görülen.genelde tek taraflı, bening. Progesteron ve östrojen salgılarlar. Anöstrusa neden olurlar. Plazma testesteron seviyesi 100pg/ml den fazladır. USG de bal peteği. 2)Cystadenoma: Normal siklik aktivite gösterir hayvan, gebe kalabilir. 3)Teratoma: Nadir, hormon salgılamaz, bening. 4)Disgerminoma: Nadir, Kötü huylu, şiddetli kilo kaybı ve sancı, göğüs ve karın boşluğuna metastaz. 3)Fonksiyonel İnfertilite: mevsime bağlı uzun östruslar, nimfomani, anöstrus,uzayan diöstrus, suböstrus, bölünmüş östrus, enfekte östrus siklusları, yalancı gebelik. 4)Enfeksiyoz infertilite: Endometritis, Pyometra, Salpingitis, Veneral Hastalıklar.

Endometritis: Kısraklarda en önemli infertilite nedeni. Doğum,  şım sırasında şekillenen travmalarda, retensio, tekrarlanan irritasyonlarda ve hijyen koşullarının olmadığı durumlarda ortaya çıkar. Eğer ovulasyon sonrası 5 günde m.o’lar elimine edilemezse, infertiliteye neden olur. S.zooepidemicus en çok izole edilen etkendir. Klinik; akut olgularda, östruslar arası süre kısalır, vaginal mukoza hiperemik ve yangılıdır. Uterus lümenininde sıvı  birikir. Kuyruğun vulva ile birleştiği kısımda, kuyruk kıllarında eksudatif yapışma olur. Tedavi: Pnömovagina varsa tedavi ediir, Calsick operasyonu. Uterus içi antiseptik uygulanır. Potasyum peniclin G + ticarcilin.

Atlarda Uzayan Diöstrus: Normalde diöstrus 14 gündür. Ancak şekillenen CL, 30-60 gün progesteron salgılar, böylece luteal dönem uzar. Kısrak anöstrus gösterir. Neden: endometrium tahribatı sonucu PGF2a  yetersz salınımı ve CL un regrese olmaması. Diöstrus ovulasyonundan sonra şekillenen CL’un kalıcı hale geçmesidir. Bu CL, salgılanan PGF2a trf lize edilmesi için 4-5 günlük olgunlukta olması lazım. Cerviks kapalıdır, uterus tonusu artmıştır. Progesteron düzeyi >3ng/ml. Sağaltım: 4-5 günlük olgun CL varsa, PGF2a enj. Bazı durumlarda 7-10 gün sonra 2.enj yapıyosun. Sağaltım etkili olursa, 48 saat içinde CL regrese oluyor, progestron sagılanıyor ve 2-5 sonra östrus görülür.