*Ekonomi:Maddi
refah arzsu,Servet temini ve kullanılması ile ilgili insan girşmlri inclr Seçenekler arasında tercih sırası
önemli.Gereksinimler sonsuz ama kaynaklar kıt. Sınırlı kaynaklar ile sınırız
gereksinimleri akılcı şekilde karşılnması sorununu araştırır. Genel ve işletme ekonm. Vardır.Genel bütün
olarak görür.İşletme ise daha dar anlamlı.
*Enflasyon:Cari fiyat
seviyesinde toplam talebin toplam arzdan büyük olmasıdır. *Talep enf.*Maliyet
enf.*Fiyat enf vardır.ŞiddetiàIlımlıàGalopanàHiperenflasyon
Sosyal
*Hasıla:Teşebbüslerden çıkan mal ve hizmetlrin değerler toplamı.TümàGSMH
*Milli Gelir:Ev
idarelerinin üretim faaliyt.katılmalarına karş.elde ettikler gelirl.toplamı.
Emeğin geliri ücret.Sermayenin
geliri faiz.Tabiatın geliri rant.Bunlar Sözleşme Geliri Teşebbüsün
geliri kardır.Kar bakiye gelir olarakta adlandırılır.
* Milli harcama:Bir
ulusal ekonomide bir yılda yapılan harcamalar toplamına denir. Milli gelir 3
şekilde hesaplanır.*Üretim yoluyla*Gelirler yoluyla*Harcamalar yoluyla Fiyat:İktisadi mal veya hizmetlerin
para birimi cinsinden ifade edilen değeri.
*Paranın
Fonksiyonları:*Değer ölçüsü*Değişim aracı*Değer
saklama*Borç ödeme Arz:Üreticilerin
ellerinde bulundurdukları iktisadi mal ve hizmetleri belirli bir piyasada
belirli bir zaman,ve belirli bir fiyata satmaya hazır ve razı olmalarıdır.
*Arza etki eden faktörler:*Malın
Fiyatı*Diğer malların fiyatları*Üretim faktörlerinin fiyatı *Ürün
teknolojisindeki değişmeler.
*Arz Esnekliği:Bir
iktisadi mal veya hizmetin fiyatlarında meydana gelen değişmeler karşısında arz
edilen miktar değişikliğidir.
*Arz esnekliğini
etkileyen faktörler:*Üretimi artırmanın maliyetler üzerine
etki derecesi*İktisadi malın beklemeye elverişli olup olmamsı.*Üretim tekniğnin
sunumda ayarlamalar yapmaya elverişli olup olmaması.
*Talep: Tüketicilerin
iktisadi malları,belirli bir piyasadan,belirli bir fiyata,belli bir anda satın
almaya hazır ve razı olmalarıdır.
*Talep eğrisini
sağa ve sola kaydıran faktörler: *Talep edenlerin
gelirleri zaman içinde değişirse*Bu mal yerine geçecek diğer mal fiyatı
değişirse*Tamamlayıcı malların fiyatlarında değişme olursa*Moda v.b.nedenle
malın çekiciliği değişirse*Talep ednlerin sayıları değişrse
*Talebe etki eden faktörler: *Malın fiyatı*ihtiyaçlar arasındaki
yeri*Tüketicinin gelir seviyesi*Diğer mal. Fiyatları
*Talep Esnekliği:Fiyat
değişklkleri karşısında tüketici duyarlılığı.
*Etkileyen
faktörler: *Malın tüketici bütçesi içindeki yeri
ve önemi*Malın zorunlu olup olmaması*İkame olanakların olup olmaması*Toplumun
tüketim alışkanlıklarındaki değişiklikler*Zaman
*Talebin fiyat
esnekliğinin,üreticinin satış hasılatı ile ilişkisi:
*Fiyat ↓,Talep esnekse satış hasılatı ↑.*Fiyat
↓,talep esnek değilse satış hasılatı ↓.
*Fiyat ↑,Talep esnekse satış hasılatı ↓.*Fiyat ↑,talep esnek değilse satış
hasılatı ↑.
*Türk Süt
Hayvancılığı sektöründe mevcut durum ve entegrasyon düzeyi:Sorunlar
fazladır.İşltmeler küçük ölçekli,dağınık yapıda,verim düşüklüğü,sektörün
yeterli destk alamaması,işletmelerin ihtisaslaşma yetersizliği vb.sorunlar
vardır.Ayrıca süt sanayi işletmelerinin çiğ süt temin ettikleri işletmelerle
entegrasyon düzeyi çok düşüktür.
*Üretilen sütün%27 si sanayiye gider.Kayıt dışılık çok fazla.*Kooperatif
oranının düşüklüğü.*Üretimin sanayi ile entegrasyonu çok önemli.*Çiğ sütün
kalite kriterlerine göre prim sisteminin olması gerekli.*Hijyen kurallarına
uyum ve denetim.*HACCP ve ona dayalı kalite kontrol yöntemi
geliştirmeli.Ülkemizde ırk ıslah çalışmaları için yeterli sayıda hayvan olması
bir avantajdır *Ülkemizde bunların olması için uzun zamana yoğun ve programlı
çalışmalara ve her anlamda güçlü bir ekibe ihtiyaç vardır.
*Avrupa Biriğinde politikalar:Ortak
tarım politikası yürürlüğe girdiğinden beri müdahale altında olan ve bütçeden
en fazla yeri olan sektördür.*Ana hedefi üretici gelirlerini makul seviyede
tutmak süt üreticilerine diğer sektörlerle orantılı bir yaşam standardı
oluşturmaktır.*Arz-Talep dengesini korumak ve *Süt ve süt ürünlerinin
tüketiciye uygun fiyatlarla ulaştırılmasını sağlamaktır.AB dışındaki ülkelere
ithalat/ ihracat kontrol sistemi aracılığıyla korumak ve üretimde kota sistemi
kullanarak piyasa istikrarı sağlamaktadır.
*AB’de mevcut durum:Güçlü
bir yapıya sahiptir.Sığır sayısı az verim yüksek.İnek başına 5.89ton. AB
dünyanın en büyük süt üreticisi konumunda. Üretilen sütün %94 ü modern
işletmelerde işlenir.Çiftlik bazında büyük üretimler var. Kayıt dışılık
az,Üretici örgütlenmiş durumda,Sözleşmeli yetiştiricilik yaygınlaştırılmış Süt
hayvancılığı ve süt sanayi arasında entegrasyon sağlanmış durumda. Üretmde kota
sistemi var.Yüksek üretim yüksek tüketimi de beraberinde getiriyor.Süt tüketimi
yıllık kişi başı 89 litre peynir tüketimi ise 18 kg. Türkiyede ise 26 kg süt,
10 kg peynir tüktlr.
*İKTİSADİLİK
PRENSİBİ:
randabiliteyi
formüle edersek;
randabilite bir işletmenin belirli zamanlarda
sağladığı karın o işletmede kullanılan sermaye oranı olarak ifade edilir.
Prodüktiviteyi
formüle edersek;
=
prodüktivite hasıla üretim ise bu hasılanın
elde edilmesi için harcanan faktörler arasındaki ilişkileri ifade eder.
Özet
olarak işletme ekonomisinin kapsamına giren konular;
1)bir işletmenin belirlenen amaca en etkin biçimde nasıl ulaşabileceği analizi
2)işletme içi ve işletmeler arası olaylarla ilgili neden sonuç ilişkilerini
bulma gösterme 3)işletmelerin yönetiminde yürürlükte olan ilkeleri ortaya koyma 4)işletmelerde geçerli işlemleri ve
teknikleri geliştirme 5)işletmelerde karar alma yeteneğini geliştirme 6)tüm
işletme sisteminin amaçlarının ve sorunların kavranmasını öğretme 7)am göt meme
*HAYVANCILIK
İŞLETME EKONOMİSİ
Hayvan
ve hayvansal ürünler elde etmek amacıyla üretim faktörlerini bilinçli ve
sistemli bir sekilde bir araya getiren azami kar elde etmek amacıyla üretimde
bulunan bu üretim sonucu katma değer yaratan iktisadi ünitelere hayvancılık işletmesi denir.işletmenin yukarıda değindiğimiz tanımından çok içeriğindeki
bazı unsurlar üzerinde durmak gerekir a) üretim faktörlerinin bilinçli ve
sistemli olarak bir araya getirilmesi b) azami karlılık ilkesi c) kar
maksimizasyonu d)katma değer yaratma ilkesi e) iktisadi ünite olma ilkesi
*HAYVANCILIK SEKTÖRÜNÜN YÜKLENDİĞİ
İKTİSADİ FONKSİYONLARI:
Hayvancılık
sektörü sağlıklı beslenme yanında ulusal kalkınma bakımından da önemli iktisadi
fonksiyonlar yüklenmişlerdir.bunlar; 1)sanayiye hammadde temin etme 2)milli
geliri arttırma ve dış satımı geliştirme 3)sanayi ve hizmetler sektörüne yeni
istihdam alanları yaratma 4) kırsal alanda istihdamı geliştirme 5) bölgeler
arası sosyal ve ekonomik dengeyi kalkınmayı sağlama 6)sektörler arası dengeli
bir kalkınmayla ulusal kalkınmanın istikrar içinde gerçekleşmesini sağlama
*İŞLETMELERDE
KURULUŞ ÖNCESİ ÇALIŞMA:
Sözü
edilen kuruluş sorunlarınıda dikkate alarak;
1)yatırım için gerekli hammadde durumuna 2)yatırm mallarının iç ve dış Pazar
durumuna 3)imal edilecek malların maliyetine 4)malların fiyat esnekliğine 5)
projenin büyüklüğüne ve yerine 6) gerekli kapasitelere 7)yatırım tutarına
8)yatırım finansmanına ilişkin bilgileri derlemelidir.
Ön
proje etüdlerinin sağlayacağı başlıca yararlar aşağıdaki başlıklar altında
sıralanabilir; 1)işletmenin kesin olarak kurulmasına
karar vermek.2)işletmenin hangi büyüklükte ve nerede kurulacagını belirlemek
3)işletmenin kurulması için iç ve dış finansman ihtiyacını tespit etmek ve
finansmanla ilgili bankalara ve öteki kuruluşlara ön projeyi sunmak 4) işletme
yatırım indirimlerinden kredi ve döviz tahsislerinden yararlanacaksa ilgili
kuruma projeyi tanıtmak 5)projenın uygulanması donemınde karsılasılacak
gucluklerı onceden gormek ve gerekli tedbirleri almak
Bir
proje 7 aşamadan oluşmaktadır; 1)proje normal
olarak herhangi bir faaliyetin teknik bakımdan uygun ve karlılık bakımından da
yeterlı olacagı dusuncesı ıle baslar 2)bazı teknık iktisadi ve mali ön
bilgileri kullanarak düşünülen faaliyetin maliyet fayda karşılaştırılmasının
yapılması 3)ön projenın ortaya çıkarılması 4)çeşitli değerlendirmeler ile
yatırım kararlarının alınması 5)kesin proje hazırlıkları bilinmek zorundadır.
6)projenın uygulama dönemi 7) deneme üretiminin bitişi ile birlikte yatırım
düzeninin tamamlanması ve üretim döneminin başlaması
*optimum kuruluş yerinin seçimi:
|
|
bölgeler
|
|||
|
A
|
B
|
C
|
||
|
1
|
Üretim fakörleri
|
|
|
|
|
2
|
Emek
|
5.000
|
6.000
|
6.500
|
|
3
|
Sermaye
|
5.500
|
5.200
|
5.000
|
|
4
|
Tabiat
|
10.000
|
11.000
|
12.000
|
|
5
|
I.üretim maliyeti
|
20.500
|
22.200
|
23.500
|
|
6
|
II.pazarlama ve ulaştırma masrafları
|
6.000
|
3.000
|
3.500
|
|
7
|
I+II=III toplam maliyet (satış maliyeti)
|
26.500
|
25.200
|
27.000
|
|
8
|
Satış geliri
|
30.000
|
30.000
|
30.000
|
|
9
|
Kar
|
3.500
|
4.800
|
3.000
|
İşletmedeki
üretim maliyetleri işletmenin kuruluş yeri seçiminde önemli olmakla birlikte
karar vermekte tek basına kriter teşkil etmez. Örnekteki toplam üretim maliyeti
dikkate alındıgında A bölgesi işletmenin kuruluşu açısından en uygun oldugu
yerdır.bu asamada karar vermek yanıltıcı olabilir. Bu nedenle işletmedeki
üretim maliyetinden daha çok satış maliyetinin minimize edildiği yeri bulmak
gerekmektedir. Görüldüğü gibi bu bölge B bölgesidir. İşletme ürün satışından
belli bir gelir beklediğine göre karın maksimize edildiği yer B kuruluş yeri
olarak ortaya çıkmştır.
*İŞLETMELERDE
İŞ GÜCÜ DEVİR HIZI(İGDH):
İş
gücünde devamlılığı sağlamak işletme açısından onemli.işgücü devir hızı belirli
bir dönemde işletmede çalısan işgücünde meydana gelen azalmaların hesabında
kullanılan bir oranıdır. Yüzde olarak ifade edilir. İGDH =işten çıkan veya
cıkarılanların sayısının ortalama çalısan işci sayısına oranıdır.
*İŞLETMELERDE
STOK ÇEŞİTLERİ:
Her
işletmede oldugu gıbı hayvancılık işletmelerinde de uygulanabilecek stok çeşitlerini
5 başlık altında ele alınıp incelemek mümkündür bunlar 1)ihbar stok 2)emniyet
stok 3)optimal stok 4)ortalama stok5) azami stok. Bu 5 stoktan ilk ikisi
işletmede asgari stok seviyesını belirlemektedir.
1)ihbar
stok: bir işletmedeki mevcut stok miktar belirli bir düzeye indiğinde
işletmeye yeniden hammadde tedarik edilmesini haber veren stoktur
oa=belli bir dönem için gerekli stok miktari OB=işletmedeki stok
kullanma zamanını CB=işletmenin stok yenileyebilme süresini CD= ihbar edilmesi
gereken stok seviyesini ifade eder.
2)emniyet
stok: çok zorunlu olmadıkça işletme
emniyet stoğa dokunmamalıdır.eğer üretimde kullanılmıssa öncelikle yenilenmesi
gereken emniyet stok miktarıdır. 3)optimum stok ve optimum şiparis
miktarının belirlenmesi: bir işletmede en uygun stok demektir. Çeşitli
hesaplama yollarına başvurur; tablo ile hesaplama,grafik ile hesaplama,
cebirsel hesaplama, bilgisayarla hesaplama.4)ortalama stok: belirli bir dönemde işletme tarafından
kullanılan stok miktarının yarısıdır.formüle etmek gerekirse;
olarak ifade edilir. 5)azami stok: optimum stok miktarına eklenen ve
işletmenin alabileceği stok veya işletmede en fazla bulundurulması gereken stok
miktarı olarak tarif edilebilir.
olarak ifade edilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder