İmmunoloji

*Hapten:çok küçük old.için immunojen değil.büyük bi antijenik moleküle kimyasal olarak bağlanırsa yeni epitoplar oluştururlar.Örn:antijenik olmayan penisilin vücutta parçalandığında çok aktif penisilloid grubu ort. çıkar.

*Kros Reaks: (antijenik çaprazlama)birbiri ile ilgisi olmayan farklı antijenik moleküllerde aynı-benzer epitoplar bulunabilir.Her iki durumda da bir antijene karşı oluşan antikor,diğer antijene de bağlanır.Örn:Barığrsak bakterisindeki glikoprotein,eritrositlerde de bulunur.Antikorlar bunlara da bağlanır(Hetorofil antijen)

*Antijen Koşulları: Yabancılık: en önemlisi.bir canlının kendi molekülleri ile yabancı antijenin yapısı ne kadar farklı

ise immun yanıt o kadar güçlü olur.Moleküler yapı: 10k daltondan büyük olmalı.Kompleksite:Sekonder-Tersiyer, protein > polisakkarit. Dayanıklılık:çok çözünmemeli,parçalanmamalı.Antijen Giriş Yolu:Sind. ile zayıf,damar güçlü.

Antijen Dozu: e.coli gibi bakteriler,flora bozulduğunda sayıca artar,hastalık oluşturur.

*Primer ve Sekonder immun yanıt: Primer;antijenin vücuda ilk girişinde,primer enf.sonunda gerçekleşir.Sekonder ise; daha önceden karşılaşılanantijenlere karşı primer yanıttan çok daha hızlı ve etkili oluşan antikor yanıttır

    Primer: 1)Antikor üretimi yaklaşık 2 hft pik düzeye çıkıp aynı sürede hızla azalır.2)Üretilen antikorların çoğu IgM,az bir kısmı da IgG’dir.3)üretilen antikorların antijene affinitesi düşüktür.4)Antikorların çoğu lenf nodüllerinde ve dalakta üretilir.

    Sekonder:1)Antikor üretimi birkaç günde pik.hafta,aylar boyu yüksek seviyede kalır.2)Çoğunlukla IgG,antijene göre de A,E ve az da olsa M üretir.3)antikorların antijenlere affinitesi artar.hatta tekrarlayan yanıtlarda aff. Daha da artar.4)antikorların çoğu kemikiliğinde üretilir.

*Bağışıklık Çeşitleri

    Doğal Aktif:Doğal olarak karşılaşılır,en etkili ve uzun.

     Yapay Aktif:Aşılama ile kazanılır.

     Doğal Pasif:Anneden fötusa maternal antikor,kolostrum ile.

    Yapay Pasif:Antiserumlar,hiperimmun serum.

*Immunglobulin Yapı&Özellikleri:Hafif ve ağır zincir,disülfid bağları,sabir-değişken bölgeler vardır.İlmek bölgeleri:her bir zincirde 110aa lik zincir,3-4 kez ileri geri katlanır.disülfid bağı ile sabitleşir.tersiyer yapı kazanır.
Fc-Fab Kısmı:Fab-> antijene bağlanmayı sağlar(VH,VL bölg)Fc->Ig in hücre veya FC resep.bağl.sağlar.
Sabit  Bölge:Hafif->CI,Ağır->Ch1,Ch2,Ch3,Ch4 bölgeleridir.
Değişken bölge:Fab. old kısımdır.aa diziliş ve tersiyer yapı nedeniyle.
Çok değişken bölge:değş.bölgelerin belli kısmında antijen bağlanma bölgesinin şeklini veren,antijenle asıl teması kuran bölge.CDR denir.CDR1,CDR2,CDR3.Ig antijene 6 CDR ile bağlanır. 

Fonksiyonel Yapı: 
1)Antijen bağlanma bölgesi->değişken ilmeklerdir. 
2)Hücre bağlanma bölgesi->ağır zincirdeki Ch3’tür.
3)Komplemen Katlanma Bölgesi->Ch2 veya Ch3’tür.

*Ig Sınıfları

    IgG:ağır zincir gama.kanda en yüksek,2 ağır,2 hafif zincir. Fonsiyon:m.o etkisiz hale get.,toksin nötralizasyonu.mo ların kümelenip hareketsizleşmesine,opsonizasyonuna,sitotoksik hücreler trf.parçalanmasına,komplement ile lizisine neden olur.Alerji,otoimmun reaks.,tümörlerde görev alır.

   IgM:ağır zincir mü.kanda 5 IgM monomerinin birleşmesi ile oluşan pentamer şekli bulunur.kanda 2.yüksek.Fonsiyon: Komplement aktivasyonu,nötralizasyon IgG den daha etkili.primer imm yanıtta ilk oluşan Ig.Sekonder yanıtta..

   IgA:ağır zincir alfa.kanda düşük.kanda monomer,mukozada dimetrik yapıda.kanda fonks. yok. Fonksiyon: mo bağlanır, toksinleri nötralize eder.Sind,Sol,Gen,Meme,Göz..

   IgE: ağır zincir epsilon.komplement aktive edemez.opsonizasyon yapamaz.Fonksiyon: Parazitlere karşı oluşan reaksiyonlarda ve aşırı duyarlılık tip I de görev alır.kanda en düşük miktardadır.

   IgD: ağır zincir delta.Fonksiyon:B hücreleri üzerinde,antijen reseptörü olarak çalışır.

*FAGOSİTOZ: Vücuda giren bir mo.nın ya da yab.partikülün özel immun sist h.leri tarafından yakalanarak tahrip edilmesi veya vücuttan atılmasıdır.

Polimorf h->nötrofil, eozinofil

Mononükleer->makrofaj

*Nötrofil fag.:Doku istilası ve tahrbi ile kemotaktik ma. Açiga çıkar bunlar bir yandan kandaki nötrofilleri dokulara çeker bir yandan da damar çeperine nötrofillerin yapışmasını arttırır. Nötrofiller üzerindeki integrinler ile endoteldeki selektinler bağlanır. Nötr.dokuya geçer yabancı partikül doku h.leri arasına sıkışırsa nötrofil tarafından yakalanırlar. Sıvı ortamda ise nötrofil ve mo.ların yüzeyleri negatif yüklüdür. Bu durumda bağlanma engellenir. Zeta potansiyeli opsoninler bu yükü nötrleştirir. Opsonizasyon(c3b ve fcr ile) nötrofiller yabancı partikülleri pseudopod ile çevreler fagozom içine alır.

Hidrofobik->klay Hidrofobil->çok zor Opsoninler (c3b) kaplar ve hidrofobik olurlar.

1)Respiratorik yıkım: Yabancı part.opsonizasyonu sonucu FCR ile membrana bağlanır. NADPH -> oksidaz aktive olur. NADPH2 etkiler elektron ayrılır. E +O2 -> süperoksid. Süperoksid + h2o -> hidrojen peroksid. H2o2 + myeloperoksidaz cl->hipoklorid iyonu. Bunlar bakterileri parçalar.

2)Lizozomal enzimler: lizozim gibi -> bakterisidal enzim, elastaz gibi->proteolitik enzim, katepsin gibi-> hidrolitik emzim, defensin gibi -> proteinler bulunur.

*Makrofaj Fagositozu: Makrofajlar sitokinin ile aktive edilirse MHC II molekülü kazanırlar ve antijen sunarlar. Sürekli ve çok sayıda fagositoz yaparlar.Geç aktive olurlar.Opsonin aracılığı ile direkt ve yüzey teması ile yabancı partiküllere bağlanır.Makrofaj yüzeyindeki mannoz bağlayan reseptörler,bakteri kapsülü ve LPS sindebulunan mannoz molekülleri ve fruktoza bağlanmayı sağlar.Böylece opsonize olmamış bazı mo larıda direkt olarak yıkılmama ve bağlama özelliğine sahiptirler.

Öldürme Sindirme: 
1)Oksidatif Mek: Bu mekanizmada myeloperoksidaz kullanılmaz.Nitrik oksit sentetaz,NADPH+o2 kullanılarak L-Argininden NO ve sitrulin oluşturur. NO+süperoksitàNO3,NO2 ve O3 oluşur.Bunlar yutulan mo yı öldürür ve doku hasarına neden olur. 
2)Non-oksidatif Mek: Lizozim,elastaz,defensin,katepsin m oların öldürülmesine katkıda bulunur.

*Komplement reaksiyonları:

Klasik              Lektin             Alternatif

                        TERMİNAL

   Klasik Yol: c1q antikorun Fc kısmına bağlanır. C1qdaki enzimatik aktiviteyi uyarır. C1r ve C1s yi etkir. C1s enzimatik forma geçer. C4 ve C2 ye etkir. C4b C4a ve C2b, C2a oluşur. Bunlar da C4b2b (c2 konvertaz) olur. C4b2b ise C3 e etkir. C3b ve C3a olur. C3b (opsonin) -> C4b2b3b (c5 konvertaz) oluşturur.

   Alternatif yol: C3b ile B bağlanır. C3bB oluşur. Buna D-faktör etkir ve C3bBb ve Ba oluşur (alternatif C3 konvertaz) C3Bb ise C3b salınımı yapar.

   Lektin Yol: Makrfajlar sitokin yardımıyla hepatositleri uyarır. Mbp salgılanır bu da mannoza bağlanır. (bakteri h.duvarındaki) mbp antijen antikor kompleksi olmadan klasik yolu aktive eder. Sığır ve mandada en iyi konglutinidir.

   Terminal Yol: C5 konvertaz  -> C4b2b3b C5 e etkir. C5b ve C5aya C5b ise C6 ve C7 bağlanır. C5b67 oluşur. H.membranına bağlanır. C8 ile birleşince C5b678 olur. Lipide bağlanır. C9 ile C5b6789n (MAK) oluşur.

*Komplement Sistemin Fonksiyonları:

   Opsonizasyon: Komplementin C2b si mo.larla bağlandığında C3b reseptörü olan makrofaj ve nötrofiller tarafından kolayca fagosite edilir. Aktif C3b antişkor olduğunda opsonik özellik kazanır. İnakti C3b ise uygun reseptörüne bağlandığında tek başına opsonik aktivite gösterebilir.

   Lizis: Komplement aktivasyonu sağlandıktan sonra reaksiyonlar terminal yola kadar devam ederse MAK lize eder.

   İmmun kompleksin uzaklaştırılması: immun kompleklerin bir kısmı C19 tarafından bağlanır ve C19 taşıma makrofayları tarafından fagosite edilir. Ayrıca bu kompleksler C3b ve C4b ile kovalent bağlanır. CR1 reseptörü taşıyan eritrositlerce tutulur. Bu eritrositler de dalak ve KClerdeki makrofajlarca uzaklaştırılır.

   İmmun regulasyon:C3 ve reseptörleri rol oynar. C3ler CR2 ile B h.lerini uyarır.

Kemotaktik etki: komplement aktivasyonu sonucu ortaya çıkan C3a C5a C5b67 ve Bb kemotaktik öz. Sahiptir. C3a eozinofil, Bb nötrofil, C5b67 nötrofil, C5a granülositler makrofajlar

   Yangı uyarımı: Komplementin C3a C4a C5a gibi parçaları lokal yangıları uyarır. Damar geçirgenliğini artırır düz kas kontraksiyonuna yol açar.

*Non-spesifik immun yanıtta rol oynayan sıvısal faktörler:

   Komplement: Çok sayıda serum proteininden oluşan komp.sist. vüvuda giren yab. Mad. Ya da mo.lar tarafından aktive edildiğinde bunların üzerinde birikir ve bir seri zincirleme reaks. Gerçekleşir.bunun sonucu hedef h.parçalanır ve fagositoza daha duyarlı hale gelir.

   Lizozim: direkt antimikrobiyal etki gösterir.

   Sitokin: immun sistem h.leri tarafındansalgılanan ve h.lerin özellikleriniveya fonksiyonlarını etkileyenkçk protein veya glikoproteinlerdir.. immun yanıtın her aşamasındah.ler arası etkileşimi sağlarlar. Sitokinler, h gelişmesi,çoğalması, aktivasyonu, yangı, bağışıklık, doku tamiri vemorfogenezis gibiönemli biyolojik faaliyetleri düzenlerler.

*Lenfoid organlarda lenfosit dolaşımı:

Vücuttaki lenfositlerin çoğu kandan lenfoid organlara ve diğer dokulara, buradan da tekrar kana geçerler. Kandan lenfoid org geçmek için 2 yol var.

   1.Yol-> Naif T-lenfositlerilenf nodüllerinin parakortikalbölgesinde yüksek endotelial venüllere bağlanarak lenf org giderler.

   2.Yol-> daha önce antijenle karşılaşmış bellek T ler kandan dokuya normal kan damarları ile geçer ve doku sıvıları içinde efferent lenfatikler ilelenf nodüllerine girer. %90ı yüksek end venül , %10u afferent lenfatiklerden geçer. Dalağa beyaz, kana kırmızı pulpadan geçer.

*Spesifik immun yanıt aşamaları:

   1-Tanıma: Olgun lenfosit üzerinde var olan spesifik antijen reseptörlerine antijen bağlanması ile başlar. Humoral immun yanıttan sorumlu B lenfositler immung yapıdaki antijen reseptörleri ile yabancı mad tanı, bağlar. Hücresel immun ynaıttan sorumlu T lenfosit ise üzerindeki antijen reseptörleri ile protein yapıdaki antijenlerin peptidlerini tanırlar. Ancak T lenfositlerin antijeni tanıyabilmesi için hücrede MHC olması gerekir.

   2-Aktivasyon: Lenfositin antijene bağlanmasıyla başlar. Önce prolifere olurlar. Antijen spesifik lenfosit sayısı artar sonra değişime uğrar. Böylece tanıma yanında antijeni ortadan kaldıracak yapıya da sahip olurlar.

   3-Efektör aşama: Aktive olan reseptör ya da antikorların antijenleri etkisisz hale getirmek üzere fonk gösterdikleri dönemdir.

*Damar içine verilen partikülün akıbeti:

Eğer mo ve partiküller damar içi verilirse kandan hızla temizlenir. Köpekte %80-90ı dalak ve KCdeki makrofajlarca yakalanır. Sığır, at, kedide AC damarlaındaki makrofajlarca yakalanır. Köpekte opsonin mevcutsa daha hızlı temizlenir. Antikorla kaplanmış partiküller dalakta yakalnır(daha çok FcR). C3b ile kaplanmış partiküller KCde yakalanır. 
1)Damar içine verilen eriyebilir antijen:

Protein solüsyonu damar içine njekte edilirse protein kümeleri nötrofil ve makrofajlar tarafından fagosite edilir (pinositoz) 
2)Diğer yollarla girenler:

Doku içi -> önce hasar oluşturur. Kemotaktik mad nötrofil ve makrofajları bölgeye çeker materyal fagosite edilir. Makrofajlarca fagosite edilenlere karşı immun yanıt oluşur.antikor+ komplement+ antijen ile materyal temizlenir.

Bağırsa -> genelde sindirim enzimleri tarafından parçalanır. Parçalanamayanlar kana geçerse Kcdeki makrofajlar tarafından, lenfositlere geçerse mezenterik lenf nodülleri tarafından fagosite edilir.

*Ekzojen antijen işlenmesi:

-Antijen yutulur fagozom içinde h.ye alınır

-Lizozom fagozomla birleşir.

-Sindirim enzimleri antijen üzerine boşalı.

-Antijen küçük ve lineer peptidlere ayrılır.

-Fagozom MHC-II içeren endozomla birleşir.

-Peptidler MHC-II antijen oluğuna bağlanır.

-Endozom h.yüzeyine açılarak MHC-peptid kompleksini h.yüzeyine sergilier.

-Yardımcı T lenfositleri bu kompleksi TcR ile tanır.

-MHC peptide bağlanmadan önce MHC-II nin antijen taşıyan oluğuna invaryant zincir eklenir bu zincir molekülün hemen membrana taşınması ve moleküle endojen antijenlerin bağlanmasını önler.

*Endojen antijen işlenmesi:

-Endojen antijen sitoplazma içinde serbest bulunur.

-Ubiqitin denen küçük protein antijene bağlanara etrafını zincir gibi sarar.

-Ubiquitin zinciri antijeni proteozom denen proteolitik zincire bağlar.

-Proteozom antijenin proteinin tersiyer yapısını açarak düzleştiri ve ubiquitin ayrılır.

-Peptidler TAP-1 ve TAP-2 ye bağlanır.

-TAB lar peptidleri e.r. a götürür.

-Burada MHC-!a antijen oluklarına yerleşir.

-H.membranına taşınır burada sergilenir.