Anemiler 2. Kısım

4-Yetersiz Hücre Yapımına Bağlı Anemiler

                Bunlara genel olarak aplastik anemiler adı verilir. Edinseldir. İdiopatiktir, kökenleri tespit edilmemiştir. Aplastik panstopeni olarak adlandırılabilir. Yani her 3 seri hücrenin tamamında depresyon vardır. Sadece eritrositleri de tutabilir, o zaman da eritrosit aplazisine neden olur. Viruslar, fenilbutazon, östrogenik ilaçlar, kloramfenikol ve trolozidin neden olabilir.

-Aplastik panstopeni; Komple 3 seri hücrenin ortadan kalkması, epistaksi ve ateş ile karşımıza çıkarken, eritrosit aplazisinde mukozalar solgunlaşır, uyuşukluk ve aktivite de azalma görülür.

-Eğrelti otu zehirlenmesi; aplastik anemiye neden olur. Nedeni tiamini parçalamasıdır (tiaminaz aracılığı ile). Sığırlar da hematopoietik sistemi etkilerken, koyunlarda polioencephalomalasiye neden olur (CCN). Tek nedeni eğrelti otu değildir. Ara nedenlerden birisidir. Tiaminaz içeren herhangi birşey alındığında da şekillenir.

                Akut veya kronik olarak karşımıza çıkabilir. Akut zehirlenmeler at ve domuzlarda görülür. Bunlarda nörolojik bozukluklar yanında sindirim sistemi bozukluklarına da yol açar. Koyunda akut zehirlenmelerde CCN oluşur. Sığırlarda ise aplastik panstopeni yapar, kronik görülür. Sığır ve koyunlarda enzootik hematüriye neden olur. Sidik kesesinde tümör şekillenir. Bunların kanamasıyla hematüri şekillenir. Parlak ışık körlüğü yapabilir. Sığırlarda sindirim sisteminin epitelyal tümörlerine neden olur.

                Zehirlenme kümültatiftir. Yani çok zaman alır. Hematopoeziste depresyon vardır. Aplastik panstopeni şeklinde görülür. Kronik zehirlenmede geri dönüşüm olmaz. Hayvanlar kanama ve hematüriden ölmezse, nötropeniye ilişkin septisemi, trombositopeniye bağlı da kanama çok yaygın olarak bir çok dokuda görülür.

-Eritrosit Aplazisi; insan ve köpekte gözlenir. Burada T hücrelerin eritrosit proküsörlerinin çekirdeklerine karşı antikor üretilir. İnterlökin ve T lenfosit aracılıdır. Yani otoimmun bir hastalıktır. Lenfomalar ya da ilaçlar nedeniyle karşımıza çıkabilir.

-Kedi panlökopenisi; parvoviral enterit virusuna bağlı görülür. Baskın olan lenfopenidir.

-Stakibotriotoksikozis; mantar toksini nedenlidir, balkanlarda yaygındır. Kemik iliğini deprese eder, kök hücreleri ortadan kaldırır.

-Myeloftizik anemi; kemikiliğinde hücre oluşumundaki azalmaya bağlı olarak görülür. Kök hücre ortadan kalkar veya yenilenebilir. Kök hücre hakim kalır ve geri kalanlar ortadan kalkar. Buna bağlı olarak da panlökozis ya da immun baskılanma ile kaşeksi görülür.

-Üremik Anemi; eritropoetine bağlı olarak eritropoezis baskılanır. Bunun yanında guanidinosüksinik asit hemolitik etkilidir. Bunlara bağlı hemoliz şekillenir. Aynı zaman da böbrek yetersizliğine bağlı olarak da hematüri de şekillenir. Bir yandan üretim olmaz ve böbrekten de atılım şekillenir. Ayrıca asitler de hemoliz yapar.

-Endokrin Bozukluklara Bağlı Anemiler; Hipofiz bozukluğunda; hemoglobin üretimi devamlılığı aksamaktadır. Hipotiroidizm de tiroid hormonlarının aktivitesinde azalma olur, metabolizma yavaşlar ve kemikiliğinde yapım azalır. Eritrositlerin yaşan süreleri normaldir.

                Adrenal yetersizlikte; eritropoetin ile ilgilidir. Sekonder olarak etkilenir.

                Kastrasyon; erkekte hemoglobin normal de dişilere oranla yüksektir. Kastrasyondan sonra dişilerde artış görülür. Nedeni menstrual kanamalardır.